Masterclass Bestuursprocesrecht Sociaal Domein

Effectief procederen in zaken in het sociaal domein

De rode draad van de Masterclass Bestuursprocesrecht Sociaal Domein is hoe het college het beste kan reageren op argumenten in bezwaar en beroep van burgers en/of hun gemachtigden. Daarbij uitgaande van de onderzoeksplicht van het college versus de aantoonplicht van de cliënt bij de totstandkoming van besluiten op aanvraag en ambtshalve besluiten en gezien de samenhang tussen de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en de Participatiewet (Pw), de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) en de Jeugdwet (Jw).

In deze cursus zal ingegaan worden op allerlei bestuursprocesrechtelijke aspecten die een rol spelen bij de beoordeling in bezwaar en de rechterlijke toetsing van besluiten o.g.v. de Participatiewet, Wmo 2015 en de Jeugdwet.

Hierbij zal nadrukkelijk ook worden stil gestaan bij de rechterlijke toetsing van de wettelijke grondslag van deze besluiten, voor zover die is gelegen in gemeentelijke verordeningen, nadere regels en (wetsinterpreterende) beleidsregels dan wel buitenwettelijk beleid. Inzicht in deze toetsing van regelgeving is essentieel. Onrechtmatigheid van lokale regelgeving en beleidsregels tast direct de rechtmatigheid van de genomen besluiten aan en dus is het goed te weten voor een procesvertegenwoordiger hoe de rechter dit lokale regelgevend kader toetst. Hierbij zal uitgebreid ingegaan worden op de jurisprudentie van de Centrale Raad van de Beroep en rechtbanken.

Programma op hoofdlijnen

Algemeen kader

• Besluiten op aanvraag en ambtshalve besluiten
• De verplichting om te beschikken en de gevolgen van niet beschikken
• Het begrip (nieuw) rechtsgevolg

De ontvankelijkheidstoets in beroep

• Procedurele kaders van de aanvraag o.g.v. de Awb in relatie tot de Pw, Wmo 2015 en Jw:
  • De melding in de Wmo 2015 als constitutieve voorwaarde voor een aanvraag
  • De vormvrije indiening van een aanvraag;
  • De verlate aanvraag => bevoegdheid tot het opleggen van een nieuwe melding ?
• Het besluitbegrip in de Awb (i.h.b. de rechtsgevolgtoets) in relatie tot:
• Het onderscheid tussen “feitelijke handeling” en het begrip “besluit” en de
• Welke rechtshandelingen van het bestuursorgaan hebben besluit-karakter en welke niet ?
• Bekendmaking van besluiten i.s.m. betwisting van ontvangst i.s.m. de niet-tijdige indiening van een bezwaarschrift
• Wie is belanghebbende (wat bij situaties van een minderjarige of een naast familielid met een financieel belang die een BB-procedure wil voortzetten van een overleden Pw-gerechtigde)?
• Bestaat er procesbelang (hoe om te gaan met principiële verweren in verband met de bezwaren tegen de rechtmatigheid van wet- en regelgeving)
• Procesbelang bij een besluit – wat is dat in het kader van de Pw, Wmo 2015 en Jw?
• Procesbelang, specifiek i.v.m. een indicatiebesluit Wmo 2015 / Wlz
• Mandaat en besluiten – De “publieke taak”-jurisprudentie in de Pw en Wmo 2015: grenzen aan overdragen en mandateren van taken en besluitvorming aan private handhavingsbureaus of private zorgaanbieders

De reikwijdte van de toetsing in bezwaar en de rechterlijke toetsing

• De beslissing in bezwaar:
  • De plicht tot volledige heroverweging
  • Onderscheid tussen toetsing ex nunc en toetsing ex nunc
  • Het verbod van gesplitste besluitvorming
• Het omvang van geding in beroep:
  • Het besluit op bezwaar en wat daartegen is aangevoerd zijn het voorwerp van het beroep (binnen- en buitengrens van het geschil)
  • Procedurele eisen t.a.v. de gronden in beroep in samenhang met het onderscheid tussen de feitelijke gronden en de rechtsgronden van het bestreden besluit
  • De bevoegdheid van de rechter om ambtshalve de feiten aan te vullen
  • De substantiëringsplicht van de indiener van beroep m.b.t. nieuw aangevoerd bewijsmateriaal in beroep
• De deelaspecten van de rechterlijke toetsing van besluiten in beroep =>
  • Het beoordelingsschema in beroep
  • Het onderscheid tussen de ambtshalve toetsing en de niet-ambtshalve toetsing:
    • welke elementen van het beroepschrift vallen onder welke wijze van toetsing?
  • Het onderscheid tussen volle en terughoudende rechterlijke toetsing van het bestreden besluit
    • welke elementen vallen onder welke wijze van toetsing?

De reikwijdte van de rechterlijke toetsing t.a.v. gemeentelijke verordeningen en beleidsregels (inclusief wetsinterpreterende beleidsregels)

• De rechterlijke toetsing van gemeentelijke verordeningen en beleidsregels
• toetsing van wetsinterpreterende beleidsregels
• Welke aspecten bij de rechterlijke toets van beleidsregels en de uitvoering ervan, vallen onder de volle toets dan wel onder de terughoudende/marginale toets ?
• De rechterlijke toetsing van buitenwettelijk beleid

Bijzondere onderwerpen in de rechterlijke toetsing

• Verzwaarde rechterlijke toetsing van deskundigheidsadviezen n.a.v. internationaal recht;
• Gewijzigde jurisprudentie inzake de herhaalde aanvraag o.g.v. art. 4:6 Awb;
• De rechterlijke toetsing in voorlopige voorziening-zaken

Doelgroep

Dat zijn (de meer ervaren) medewerkers van Sociale Diensten en Gemeenten: juridisch medewerkers, juristen, medewerkers bezwaar en beroep, secretarissen en leden van commissies bezwaarschriften.

Datum en plaats

De masterclass wordt op donderdag 20 maart van 09.30-16.30 uur in Utrecht gegeven.

Kosten

De kosten voor de cursus zijn € 595,- excl. btw per persoon. Bij dit bedrag zijn inbegrepen: koffie, thee, lunch en cursusmateriaal. Een certificaat van deelname is facultatief. De gemeente kan de Btw verrekenen met haar Btw-compensatiefonds.

Expertisecentrum en helpdesk

Heb je na de training nog vragen? Wij helpen je graag verder. Tot drie maanden na de cursus is deze service zelfs gratis als we je vragen per mail of telefonisch kunnen beantwoorden. Maak daar gebruik van: ons expertisecentrum staat voor je klaar!

Speciale incompany variant van deze Masterclass Bestuursprocesrecht

Tijdens de op maat gemaakte incompany masterclass Bestuursprocesrecht leggen wij de nadruk op de rechterlijke toetsing van open normen. Tijdens deze maatwerkcursus worden uw lokale verordeningen en beleidsregels onderworpen aan een juridische control c.q. crashtest.

Uiteraard adviseren wij u graag over de incompany mogelijkheden in uw organisatie. Klik dan op de Incompany-button in de rechterkolom van deze pagina. Liever eerst even contact via telefoon of e-mail? Neem gerust contact op. Onze contactinformatie vind je bovenin de rechterkolom van deze pagina. Wij helpen je graag verder.

Uw docent

Harry van der Linden

Mr. Harry van der Linden werkt als juridisch kwaliteitsmedewerker met de taakaccenten Handhaving en Bezwaar en Beroep. Hij is op het scherpst van de snede in zaken waarin administratief bewijsrecht en het Awb-bestuursprocesrecht centraal staan (met focus op de methodiek van rechterlijke toetsing), recht door zee en liefhebber van een multidisciplinaire benadering van problemen daar waar dat nodig is.

Harry geeft zijn cursisten alle ruimte om vragen te stellen en is zeer goed ingevoerd in jurisprudentie. Hij presenteert zijn cursisten graag verrassende inzichten en onverwachte invalshoeken. Want ‘gaan voor een juridisch gelijk en juridische precisie is één, het vinden en behouden van draagvlak voor een echte oplossing is een ander verhaal.’ Aldus Harry. Dat is dus wat je (ook) leert tijdens zijn training: ga “niet-geharnast” zaken in, leef je in en heb respect voor de wederpartij en zoek naar praktische oplossingen in een juridisch kader die voor beide partijen aanvaardbaar zijn.